Sau đây là một vài hình thức biểu hiện của thương yêu. Trước tiên là lòng tôn kính. Vì sao dân chúng phải tỏ lòng tôn kính đối với các điện thờ và thánh địa? Bởi vì đó là những nơi tôn thờ Thượng Đế, và bởi vì sự hiện diện của Ngài gắn liền với những nơi đó.
Vì sao dân chúng ở mọi quốc gia đều phải tỏ lòng tôn kính đối với các bậc đạo sư? Tâm hồn nhân loại làm thế là điều rất đỗi tự nhiên, bởi vì những bậc đạo sư đó thuyết giảng về Thượng Đế.
Từ nền tảng, lòng tôn kính phát triển từ thương yêu; chúng ta không thể tôn kính người mà ta không thương yêu. Kế đó là priti, hay niềm hỷ lạc nơi Thượng Đế.
Con người tìm thấy lạc thú vô biên biết là ngần nào trong các đối tượng của giác quan! Họ chạy đôn đáo khắp nơi, băng qua bất kỳ sự nguy hiểm nào để tìm cho bằng được thứ mà họ yêu thích, thứ mà giác quan họ ưa chuộng.
Điều cần thiết nơi một hành giả bhakta là tất cả lòng thương yêu mãnh liệt đó đều phải hướng về Thượng Đế. Rồi có những nỗi đau ngọt ngào nhất, gọi là viraha, tức nỗi khốn khổ sâu sắc do thiếu vắng người thân yêu.
Khi một người cảm nhận được nỗi khốn khổ sâu sắc vì không đạt tới Thượng Đế, vì không biết được cái duy nhất cần phải biết, do đó cảm thấy vô cùng bất mãn và hầu như trở nên điên loạn – thì đó là viraha; và trạng thái tinh thần đó khiến cho anh ta cảm thấy bối rối trước sự hiện diện của bất kỳ sự vật nào không phải là đấng Thân Yêu.
Trong tình yêu thế tục, ta cũng thường thấy viraha này xảy ra như thế nào. Lại nữa, khi người đàn ông thực sự thương yêu mãnh liệt một phụ nữ, hay ngược lại, thì họ cảm nhận được sự phiền toái tự nhiên trước sự hiện diện của những người họ không yêu thích.
Điều này giống hệt như tâm trạng bồn chồn nôn nóng đối với những thứ không ưa thích, khi para-bhakti ngự trị trong lòng họ; ngay cả việc nói về những điều không phải là Thượng Đế cũng làm họ bực mình khó chịu. “Hãy nghĩ đến Ngài, chỉ nghĩ đến Ngài thôi, và từ bỏ tất cả những lời viển vông vô ích khác”.
Những ai chỉ nói về Thượng Đế thôi thì hành giả bhakta thấy thân thiết với người đó; còn những người nói về những điều khác thì hành giả bhakta không có thiện cảm với họ.
Ta sẽ đạt đến một mức độ thương yêu cao hơn khi bản thân đời sống được duy trì vì Lý Tưởng của Tình Yêu, khi bản thân đời sống chỉ được xem là tươi đẹp và đáng sống vì Tình Yêu đó. Không có Tình Yêu đó thì một cuộc sống như vậy sẽ không được duy trì, dù chỉ trong một phút giây.
Cuộc sống sở dĩ ngọt ngào là vì nó nghĩ đến đấng Thân Yêu. Tadiyatā – hay niềm tin rằng tất cả đều thuộc về Thượng Đế – sẽ đến, khi hành giả trở nên toàn thiện nhờ bhakti; nghĩa là khi người đó hưởng được lạc phúc, đến được với Thượng Đế, sờ được bàn chân Ngài, có thể nói như vậy.
Lúc ấy, toàn bộ bản chất người đó sẽ trở nên thuần tịnh và thay đổi hoàn toàn. Mọi sở nguyện trong đời đều được thành tựu. Có nhiều hành giả bhakta như thế, sống chỉ để sùng bái Thượng Đế.
Đó là lạc phúc, là trạng thái hỷ lạc trong đời mà họ sẽ không bao giờ từ bỏ.
“Ôi, đức vua, chính sự thụ hưởng lạc phúc từ đấng Hari khiến họ thấy mãn nguyện với Chân Ngã, mọi vướng mắc trong tâm hồn đều đứt đoạn; họ thương yêu Thượng Đế chỉ thuần vì thương yêu” – đấng Chúa Tể “mà tất cả chư thần, tất cả những kẻ mong cầu giải thoát, cũng như tất cả những kẻ biết được đấng Brahman đều tôn thờ sùng bái”.
Đó là sức mạnh của thương yêu. Khi một người hoàn toàn quên mất tự ngã, và không còn cảm thấy một thứ gì thuộc về mình nữa thì người đó đạt đến trạng thái Tadiyatā.
Mọi thứ đối với anh ta đều trở nên thiêng liêng vì chúng đều thuộc về đấng Thân Yêu. Ngay cả trong tình yêu thế tục, một kẻ đang yêu cũng cảm thấy tất cả những gì thuộc về người mình yêu đều thiêng liêng và thân thiết với mình. Người đó thậm chí có thể yêu cả một mảnh vải của người mình yêu dấu.
Cũng tương tự vậy đó, khi một người thương yêu Thượng Đế thì sẽ thấy toàn thể vũ trụ trở nên thân thiết với mình vì tất cả đều là Ngài.
Tác giả: Swami Vivekananda
Dịch giả: Huỳnh Ngọc Chiến
(Nếu bạn yêu thích hãy mua sách giấy ủng hộ dịch giả và nhà xuất bản)