Đối với kẻ thương yêu đã hoàn toàn vượt qua ý tưởng ích kỷ, mặc cả so đo, và không biết đến sợ hãi thì lý tưởng của họ là gì? Thậm chí đối với Thượng Đế vĩ đại thì một người như thế cũng sẽ nói: “Con xin dâng cho Người tất cả những gì con có, và con chẳng mong cầu điều gì từ Người.
Thực ra cũng chẳng có thứ gì để con có thể gọi là của mình”. Khi một người đã đạt đến một niềm xác tín như vậy thì lý tưởng của anh ta biến thành một tình yêu toàn mãn, một tình thương yêu hoàn toàn vô úy.
Lý tưởng tối cao của một tín đồ như thế sẽ không còn mang tính hạn hẹp của cái riêng biệt đặc thù; đó là lòng bác ái, tình thương yêu bao la tự tại, đó là tự thân của tình yêu tuyệt đối.
Lý tưởng cao cả của tôn giáo của tình yêu này được sùng bái và thương yêu một cách tuyệt đối, mà không cần đến trợ giúp của bất kỳ biểu tượng hay sự gợi ý nào.
Đây là hình thức tối cao của parā-bhakti – tức sự sùng bái một lý tưởng toàn dung [ all-comprehending ideal] như là lý tưởng; tất cả những hình thức khác của bhakti đều chỉ là những giai đoạn trên lộ trình tiến đến nó mà thôi.
Mọi thất bại và thành công của chúng ta trong việc theo tôn giáo của tình yêu này đều nằm trên con đường dẫn đến sự thực chứng của lý tưởng duy nhất đó.
Hết đối tượng này đến đối tượng khác được xét đến, lý tưởng nội tâm không ngừng phóng chiếu lên tất cả những đối tượng đó; và tất cả những đối tượng ngoại giới nào không tương xứng là những sự vật thuyết minh của lý tưởng nội tâm không ngừng bành trướng thì tự nhiên sẽ bị lần lượt loại bỏ.
Cuối cùng, kẻ nhiệt tâm cầu đạo bắt đầu suy nghĩ rằng nỗ lực tìm được sự thực chứng nơi những sự vật ngoại giới là điều vô ích, rằng tất cả những sự vật ngoại giới chẳng là gì cả khi so với chính lý tưởng đó.
Và theo thời gian, kẻ đó đạt đến năng lực thực chứng một cách viên mãn lý tưởng tối cao đó; lý tưởng trừu tượng mang tính khái quát cao nhất đó là một ý tưởng trừu tượng, nhưng đối với anh ta thì nó hoàn toàn sinh động và thực hữu.
Khi một tín đồ đạt đến cảnh giới đó thì anh ta không còn bị thôi thúc phải đặt câu hỏi liệu có thể chứng minh được sự tồn tại của Thượng Đế hay không, liệu Thượng Đế có toàn năng và toàn trí hay không.
Đối với anh ta thì Ngài chỉ là một Thượng Đế của Thương Yêu; Ngài là lý tưởng tối thượng của thương yêu, và đối với anh ta thì điều đó quá đủ cho mọi mục đích của mình.
Thượng Đế, hiểu theo nghĩa là Thương Yêu, tự nhiên hiển lộ; không đòi hỏi phải có bằng chứng để chứng minh sự tồn tại của đấng được thương yêu đối với kẻ thương yêu.
Một Thượng Đế – quan tòa, dưới hình thức khác trong tôn giáo, có thể đòi hỏi rất nhiều bằng chứng để chứng minh; nhưng một hành giả bhakta hoàn toàn không thể tư duy về một Thượng Đế như thế.
Đối với họ, Thượng Đế toàn nhiên tồn tại như là Tình Yêu. “Hỡi người thương, không một ai thương yêu chồng vì bản thân người chồng đó, mà chính nhờ Chân Ngã bên trong người chồng nên người chồng mới được thương yêu.
Hỡi người thương, không một ai thương yêu vợ vì bản thân người vợ đó, mà chính nhờ Chân Ngã bên trong người vợ nên người vợ mới được thương yêu”.
Một đôi người cho rằng thói ích kỷ là nguyên động lực duy nhất đứng đằng sau mọi hoạt động của con người. Đó cũng là thương yêu, mặc dù tình yêu đó đã bị hạ thấp giá trị do bị biến thành cái đặc thù riêng biệt.
Khi tôi nghĩ đến bản thân tôi bao trùm cả cái Phổ Quát thì chắc chắn sẽ không còn tính ích kỷ trong tôi; còn khi tôi, do sai lầm, nghĩ rằng mình là cái gì đó nhỏ nhoi bé bỏng thì tình yêu của tôi bị biến thành cái đặc thù riêng biệt và bị thu hẹp lại.
Sai lầm này nằm ở chỗ nó khiến cho phạm vi Thương Yêu bị thu hẹp và co rút lại. Tất cả sự vật trong vũ trụ này đều có nguồn gốc linh thiêng và đáng được thương yêu.
Tuy nhiên cần phải nhớ rằng tình yêu dành cho cái toàn thể luôn bao hàm tình yêu dành cho các thành phần. Cái toàn thể này là Thượng Đế của những hành giả bhakta.
Mọi Thần Linh hay Tổ Tiên khác trên các Cõi Trời, mọi đấng Cai Trị hay đấng Sáng Tạo khác, mọi giáo lý, lý thuyết cùng kinh điển chẳng có mục đích hay ý nghĩa nào đối với họ, bởi vì họ đã vượt lên trên tất cả những thứ đó bằng tình yêu tối thượng và lòng sùng đạo.
Khi tâm hồn đã trở nên thuần tịnh, thanh khiết và ngập tràn nước cam lộ của tình yêu thì mọi quan niệm khác về Thượng Đế đều trở nên phù phiếm trẻ con và bị chối bỏ, vì không còn tương thích hoặc xứng đáng.
Đó mới thực sự là năng lực của parā-bhakti hay tình yêu tối thượng. Một hành giả bhakta hoàn hảo không cần phải đi tìm Thượng Đế tại miếu điện hay nhà thờ, vì hiểu rằng không có một nơi nào mà anh ta lại không tìm thấy Ngài. Anh ta tìm thấy Ngài ở bên trong đền thờ cũng như bên ngoài đền thờ.
Anh ta tìm thấy Ngài trong phẩm chất linh thánh của nhà hiền triết cũng như trong sự tàn bạo của một kẻ hung ác; bởi vì trong tâm hồn anh ta, Ngài đã an trú tại đó trong vinh quang chói lọi, như là đấng toàn năng duy nhất, là ánh sáng của tình yêu bất diệt, mãi mãi tỏa sáng và vĩnh viễn hiện tiền.
Tác giả: Swami Vivekananda
Dịch giả: Huỳnh Ngọc Chiến
(Nếu bạn yêu thích hãy mua sách giấy ủng hộ dịch giả và nhà xuất bản)