Ta gặp Thomas và Benni – 2 người bạn người Đức ở thiền viện Trúc Lâm Tây Thiên cách đây chắc cũng 5 6 năm. Ngày đó thiền viện cũng đông cư sĩ nhưng không có người nói tiếng anh, ta tiếng anh cũng biết đôi chút nên là người đầu tiên hướng dẫn về thời khóa, các nghi lễ và chia sẻ những ý nghĩa của các lời kinh trong các hoạt động của thiền viện.
Thomas lớn tuổi khoảng hơn 60, người cao lớn, mắt sáng, gương mặt dịu hiền của người có tuổi, miệng hay cười mỉm, răng có cái đã rụng, đi hơi cúi và hay vắt tay sau lưng.
Benni trẻ hơn khoảng hơn 40, người cao to, tóc cạo trọc, gương mặt sáng, lanh lợi, có kỹ năng xã hội tốt và biết cách cười xã giao rất tươi và thân thiện, cậu ăn cay rất tốt.
Thomas lựa chọn lối tu một mình, anh kể đi khắp nơi cả trong rừng và nhiều nước trên thế giới. Benni gặp Thomas và đi cùng. Thomas là người hướng dẫn Benni trong quá trình tu tập, Benni là người hỗ trợ Thomas về các vấn đề liên quan đến xã hội, di chuyển, ăn ở…v.v.
Đi dạo trong thiền viện Thomas kể ta nghe về cuộc sống của cậu, cậu nói cậu có cảm giác có những “linh hồn tốt – good ghost” đi theo, che chở và giúp đỡ cậu, cả quá trình đến Việt Nam cũng vậy. Và cậu nói rằng khoảnh khắc khi đến chân thiền viện, cảm nhận được không khí nơi đây, cậu biết cậu đã chọn đúng nơi rồi. Ở những nơi Thomas đi qua, có gặp nhiều người muốn cậu ở lại. Cậu bảo họ chỉ thích cậu lúc ban đầu, vì mỗi ngày, việc của cậu là thức dậy, uống trà, trò chuyện và mỉm cười. Rồi sau đó khi mọi người không thấy cậu làm gì thì cảm thấy bắt đầu khó chịu và không muốn cậu ở lại nữa. Cậu bảo cậu vẫn vậy, vẫn hàng ngày thức dậy, uống trà, trò chuyện và mỉm cười, chỉ có họ thay đổi thôi.
Buổi tối Thomas thường hát nhẹ một vài đoạn kinh, giọng cậu trầm nhưng vang và dịu, cảm giác có thể chữa lành người nghe và làm dịu không khí xung quanh, thêm khung cảnh cậu ngồi cạnh cây nến rất to mà Benni đã đem vào mang một cảm giác bình an và ấm áp khó tả. Cậu bảo đó là các đoạn kinh cổ của tiếng Pali, có lần cậu đã chép cho ta một đoạn gì đó nhưng ta làm mất rồi.
Ta hỏi về những sách Thomas hay đọc, cậu bảo không đọc nhiều, chỉ đọc kinh phật thôi, và muốn giới thiệu với ta về cuốn Siddhartha của Hermann Hesse, cuốn đó ta đã đọc với tựa đề tiếng việt khác của nó là “Câu chuyện dòng sông”. Và ta cùng cậu và Benni dành cả buổi để chia sẻ mọi điều trong cuốn sách ấy, và chính từ những góc nhìn thông qua cuốn sách, cả 3 cảm thấy một kết nối sâu hơn và không có nhiều khoảng cách về tuổi tác hay ngôn ngữ nữa.
Ta ngày đó thường xuống khu bếp phụ Thầy nấu nướng, việc ở bếp khá nhiều vì phải chuẩn bị đồ ăn cho các Thầy và cư sĩ rất đông, nhất là khi có đoàn đến hay sự kiện nào đó. Thomas thường đi cùng các cư sĩ để làm việc, còn Benni thì thường xuyên trốn đến một khu nào đó một mình để ngồi thiền, cậu có chỉ cho ta một vài chỗ khuất tầm nhìn mà không ai biết để ngồi thiền, ta thỉnh thoảng cũng trốn ra đó ngồi cùng cậu.
Vào những ngày rằm, Thomas và Benni thường nhịn ăn và buổi tối thay vì ngồi thiền ở trong Chánh Điện cùng mọi người, 2 người thường muốn ngồi thiền dưới ánh trăng. Ta chỉ thỉnh thoảng đi cùng vì chỗ 2 cậu chọn hơi nhiều muỗi khiến ta dễ động tâm.
Có một tuần có một cậu thanh niên cũng người Đức hình như tên là Mars (ta không nhớ rõ) đi cùng bạn gái đến tu tập, cậu học Tâm lý học và ta lại là người chia sẻ với cậu về mọi thứ ở thiền viện, Thomas và Benni thỉnh thoảng cũng nói chuyện bằng tiếng Đức với cậu. Cậu khen tiếng anh của ta tốt và chia sẻ rất nhiều điều về tâm lý học cũng như con đường cậu đi, cậu đi chỉ để trải nghiệm thôi chứ cậu chưa có những thực hành hay đem đời sống tu tập vào trong cuộc sống bình thường.
Có một lần Thomas khen ta đã đem một bài học tốt đến với Mars khi cậu loay hoay mặc chiếc áo pháp – áo choàng bên ngoài khi chuẩn bị đi ăn. Cậu vội vàng và hấp tấp vì biết sắp muộn giờ và cậu muốn ta giúp. Ta đến bảo “Này Mars, cậu không làm được vì cậu lo lắng cho tương lai, lo sợ vì cậu sẽ bị muộn và khiến hành động của cậu không còn chính xác, cậu không thể chú tâm vào hiện tại, và cậu đã bỏ lỡ hiện tại, và cậu cũng bỏ lỡ cuộc sống bởi vì cuộc sống là ở hiện tại, thở sâu và làm lại đi”.
Một lần khác ta cũng giải thích cho Mars về ý nghĩa của Bát-Nhã tâm kinh. Ta chỉ cố gắng giản lược ý nghĩa bài kinh về tính Không của mọi sự và cách mà các Bồ Tát vượt lên trên nhị nguyên để đạt đến giải thoát.
Thỉnh thoảng trong những giờ chiều khi ăn xong, 4 chúng ta đi dạo đến sau khu vực nhà ăn, ngắm hoàng hôn và chia sẻ nhiều thứ, Mars là nguồn cảm hứng để ta nghiên cứu nhiều hơn về Tâm lý học. Lúc chia tay, Mars tỏ ra bối rối và nói rằng chẳng biết nói gì, chỉ biết rằng cậu biết ơn mọi điều khi ở đây.
Sau khi Mars đi, Thomas đã chia sẻ với ta cậu có một idea, cậu sẽ không đi khắp nơi nữa mà muốn mở một tu viện nhỏ cho những người trẻ đến để tu tập. Cậu vạch ra kế hoạch sẽ học để có giấy phép gì đó về thiền hay yoga, rồi sau đó sẽ mở để giúp đỡ những người trẻ như Mars, ta cảm nhận một niềm vui lớn và sức trẻ bên trong ánh mắt của cậu khi chia sẻ về ý tưởng đó.
Ngày đó vào đợt 30/4 – 1/5, thiền viện mở khóa tu nên ta bảo Thomas và Benni xuống dưới Hà Nội cùng ta cho đỡ ồn ào và cũng thăm thủ đô luôn. Ta dẫn 2 cậu đi dạo bộ nhiều nơi, có lần ghé qua một quán cafe, đang ngồi nói chuyện thì có một bạn nữ ngồi gần đó đứng lên ra về và nói một câu tiếng Đức, cả Thomas và Benni đều ngạc nhiên và rất vui mừng, lâu lắm ta mới thấy một cảnh mà những người lớn tuổi có sự ngạc nhiên đáng yêu như vậy.
Ta dẫn Thomas và Benni đến thưởng thức một vài món của Nét Huế để giới thiệu ẩm thực vì ta cũng từng làm nhà hàng, 2 cậu thích lắm.
Có lúc nghỉ ở Hồ Tây, Benni đi mua kem ra về với kem đang tan chảy và luôn miệng xin lỗi vì không biết ta thích ăn loại nào nên đành chọn tạm 1 loại.
Trước đó ta có ngồi chia sẻ với Thomas về những khoảng thời gian ta trống rỗng khi còn trẻ và cậu cũng có cảm giác tương tự nhưng không thường xuyên vì cậu luôn cảm thấy có nguồn năng lượng, các linh hồn bên cạnh cùng cậu trên con đường này.
Một hôm, Thomas tặng ta một chiếc khăn tắm màu nâu, ta bảo là cậu giữ lấy đi ta có đủ khăn rồi. Khi thấy ta không muốn nhận cậu bảo đây là khăn của mẹ cậu và giờ cậu muốn tặng ta và vì vậy ta nhận chiếc khăn trong sự ngạc nhiên. Sau này khi đến cửa hàng tiện ích gần chỗ ở, ta thấy có chiếc khăn y hệt.
Sau khi Benni báo tin Thomas mất, mọi ký ức về Thomas hiện về như mới ngày hôm qua. Ta vẫn nhớ giọng hát của cậu, cách miệng cậu khó khăn khi phát âm chữ “Hậu”, câu hỏi trong ngày mỗi khi cậu nhìn thấy ta: “Are you good?”, cái cách cậu hướng dẫn Benni và ta trở về với thực tại khi đưa một bàn tay gần trán, tay để như khi chấp tay niệm phật và chặt mạnh về phía trước, cái cách cậu cười móm mém, bộ dạng hơi gù với đôi tay chắp phía sau, bóng dáng cậu quét lá ở thiền viện.
Mỗi lần nghĩ đến Thomas, ta chỉ cảm thấy một nguồn năng lượng trỗi dậy thúc giục ta làm những điều mà ta đã từng muốn làm và tiếp tục con đường mà ta đã từng bước. Ý tưởng của cậu cũng là ý tưởng của ta và ta vẫn đang thực hiện, con đường cậu đi cũng là con đường của ta và ta vẫn đang trên đường. Dòng tâm thức của cậu vẫn hiện diện trong ta và đôi khi là nguồn động lực giúp ta vượt qua mọi thoái hóa của tâm và trở về với con đường ấy.
Cảm ơn cậu – người bạn già, nghỉ ngơi nhé!