H: Đối với một người đã nhận ra Chân Ngã của mình, người ta nói rằng anh ta sẽ không có ba trạng thái tỉnh, mộng và ngủ sâu. Có phải đó là sự thật không?
Đ: Điều gì khiến bạn nói rằng họ không có ba trạng thái đó? Khi nói rằng tôi đã có một giấc mơ; Tôi đang trong giấc ngủ sâu; Tôi tỉnh táo ‘, bạn phải thừa nhận rằng bạn đã hiện hữu ở trong cả ba trạng thái. Điều đó chứng tỏ rằng bạn vẫn tại đó mọi lúc. Nếu bạn như hiện giờ thì bạn đang ở trong trạng thái tỉnh táo; điều này trở bị ẩn đi trong trạng thái mơ; và trạng thái mơ biến mất khi bạn đang chìm trong giấc ngủ sâu. Bạn đã ở đó, bạn ở tại bây giờ, và bạn vẫn hiện hữu như vậy mọi lúc. Ba trạng thái đó đến và đi, nhưng bạn luôn ở đó. Nó giống như một màn hình trình chiếu phim ảnh. Màn hình luôn ở đó nhưng một số loại hình ảnh xuất hiện trên màn hình và sau đó biến mất. Không có gì thực sự dính vào trên màn hình, nó vẫn là một màn hình.
Tương tự, bạn vẫn là chính mình trong cả ba trạng thái. Nếu bạn biết điều đó, ba trạng thái sẽ không gây rắc rối cho bạn, cũng như những hình ảnh xuất hiện trên màn hình không dính vào nó. Trên màn hình, đôi khi bạn nhìn thấy một đại dương rộng lớn với những con sóng vô tận; điều đó biến mất. Một lần khác, bạn thấy lửa lan ra xung quanh; rồi nó cũng trôi biến mất. Màn hình ở đó trong cả hai dịp. Liệu cái màn hình có bị ướt với nước hay bị lửa thiêu rụi? Không có gì ảnh hưởng đến màn hình. Theo cách tương tự, những gì xảy ra trong trạng thái thức, mơ và ngủ hoàn toàn không ảnh hưởng đến bạn; bạn vẫn là Chân Ngã của chính bạn.
H: Điều đó có nghĩa là, mặc dù mọi người có cả ba trạng thái thức giấc, mơ và ngủ sâu, nhưng điều này không ảnh hưởng đến họ?
Đ: Đúng vậy là như vậy. Tất cả những trạng thái này đến và đi. Chân Ngã không bị quấy động; nó chỉ có một trạng thái.
H: Điều đó có nghĩa là một người như vậy sẽ chỉ ở trên thế giới này như một người quan sát?
Đ: Có thể nói như vậy; về điều này, sách Vidyaranya, trong chương thứ mười của Panchadasi, minh họa nó như ánh sáng được giữ trên sân khấu của một nhà hát. Khi một vở kịch đang được diễn thì ánh sáng ở đó, chiếu sáng, không có bất kỳ sự phân biệt nào đối với tất cả các diễn viên, cho dù họ là vua hoặc người hầu hoặc vũ công, và tất cả khán giả. Ánh sáng đó sẽ ở đó trước khi bộ phim bắt đầu, trong khi biểu diễn và cả sau khi màn trình diễn kết thúc.
Tương tự, ánh sáng bên trong, tức là Chân Ngã, mang lại ánh sáng cho bản ngã, trí tuệ, ký ức và tâm trí mà bản thân nó không phải chịu các quá trình tăng trưởng và suy tàn. Mặc dù trong khi ngủ sâu và các trạng thái khác, không có cảm giác cái tôi và Chân Ngã trở nên không có thuộc tính và tiếp tục tỏa sáng chính nó. Thực ra, ý tưởng về Chân Ngã là người quan sát chỉ có trong tâm trí; nó không phải là chân lý tuyệt đối của Chân Ngã. Việc quan sát liên quan đến đồ vật được quan sát. Cả người quan sát và đối tượng quan sát của anh ta đều là những sáng tạo về tinh thần.
H: Tại sao ba trạng thái trên của ý thức lại thấp kém hơn về mức độ chân thật so với [turiya] trạng thái thứ tư? Thực chất mối quan hệ giữa ba trạng thái này và trạng thái thứ tư là gì?
Đ: Chỉ có một trạng thái, đó gọi là ý thức hoặc nhận thức hoặc sự tồn tại. Ba trạng thái thức, mơ và ngủ không thể là thực tại. Chúng chỉ đơn giản là đến và đi. Cái thực sẽ luôn tồn tại. Cái ngã hoặc sự hiện hữu duy nhất tồn tại trong cả ba trạng thái là thực. Các ba trạng thái khác không phải thực và vì vậy không thể nói chúng có một mức độ chân thật nào đó như vậy.
Chúng ta có thể nói đại khái như thế này. Hiện hữu hay ý thức là thực tại duy nhất. Ý thức cộng với thức tỉnh, ta gọi là thức tỉnh. Ý thức cộng với giấc ngủ, chúng ta gọi là giấc ngủ. Ý thức cộng với nằm mơ, chúng ta gọi là giấc mơ. Ý thức là màn hình mà tất cả các hình ảnh đến và đi. Màn hình là thật, những hoạt ảnh chỉ là bóng mờ trên đó. Bởi vì theo thói quen lâu dài chúng ta có cho rằng ba trạng thái này là thực, chúng ta gọi là trạng thái mà chỉ có nhận thức hay ý thức thuần tánh là trạng thái thứ tư. Tuy vậy không hề có trạng thái thứ tư mà chỉ có một trạng thái mà thôi.
Không có sự khác biệt giữa giấc mơ và trạng thái thức, ngoại trừ rằng giấc mơ là ngắn và thức thì kéo dài. Cả hai đều là sản phẩm của tâm trí. Bởi vì trạng thái thức kéo dài, chúng ta tưởng tượng rằng nó là trạng thái thực của chúng ta. Nhưng một vấn đề thực tế là, trạng thái thực của chúng ta là turiya hoặc trạng thái thứ tư, luôn luôn là như vậy và không biết gì khác tới ba trạng thái của thức, mơ hoặc ngủ. Bởi vì chúng ta gọi tên ba trạng thái bên kia nên ta gọi turiya là trạng thái thứ tư cho dễ hiểu. Nhưng thực sự thì nó không phải là một trạng thái mà là chân tánh thực sự và tự nhiên của Chân Ngã. Khi điều này được nhận ra, chúng ta sẽ biết nó không phải là turiya hay trạng thái thứ tư, vì với trạng thái thứ tư chỉ là tương đối, mà nó sẽ là turiyatita, trạng thái siêu việt.
H: Nhưng tại sao ba trạng thái này lại đến và đi trên trạng thái thực hay màn hình của Chân Ngã?
Đ: Ai đặt câu hỏi này? Liệu Chân Ngã có nói rằng những trạng thái này đến và đi? Đó là người quan sát nói rằng những điều này đến và đi. Người thấy và thứ được nhìn thấy cùng nhau tạo thành tâm trí. Hãy thử ngẫm xem tâm trí có thực sự tồn tại không. Sau đó, tâm trí hợp nhất trong Chân Ngã, và không có người thấy cũng không cái được thấy. Vì vậy, câu trả lời thực sự cho câu hỏi của bạn là: ‘Chúng không đến
cũng không đi’. Chân Ngã vẫn đơn độc như xưa. Ba trạng thái chỉ tồn tại khi ta không chịu truy vấn về chúng, khi ta làm điều đó, chúng sẽ chấm dứt. Tuy nhiên, dù có giải thích nhiều như nào như nữa, sự thật sẽ không trở nên rõ ràng cho đến khi một người đạt được sự chứng ngộ Chân Ngã và bạn sẽ tự hỏi làm thế nào mình lại đã mù quáng với điều hiển nhiên và duy nhất tồn tại lâu như vậy.
H: Sự khác biệt giữa tâm trí và Chân Ngã là gì?
Đ: Không hề có sự khác biệt. Tâm trí quay vào trong là Chân Ngã; quay ra ngoài, nó trở thành bản ngã và tất cả thế giới. Bông làm thành những bộ quần áo khác nhau mà chúng tôi gọi bằng nhiều tên khác nhau, vàng làm thành đồ trang trí khác nhau, chúng ta gọi bằng nhiều tên khác nhau. Nhưng tất cả quần áo đều vẫn là bông và tất cả các đồ trang trí vẫn là vàng. Một thứ thực, chỉ là có nhiều tên và hình tướng. Nhưng tâm trí không tồn tại ngoài Chân Ngã, nghĩa là nó không có tồn tại độc lập. Chân Ngã có tồn tại mà không có tâm trí, không bao giờ tâm trí không có Chân Ngã.
H: Brahman được cho là sat-chit-ananda (tồn tại – ý thức – hạnh phúc). Điều đó nghĩa là gì?
Đ: Đúng. Nó là như vậy. Cái tồn tại, chỉ tồn tại là ‘sat’. Cái đó được gọi là Brahman. Ánh của ‘sat’ là ‘chit’ và bản chất của nó là ‘ananda’. Nhưng hai thứ đó cũng không khác ‘sat’. Cả ba cùng được gọi là satchitananda.
H: Nếu Chân Ngã là tồn tại (sat) và ý thức (chit), lấy lý do gì để ta nói rằng nó khác với cái tồn tại và cái không tồn tại, cái hữu thức và vô thức?
Đ: Mặc dù Chân Ngã là có thật, vì nó bao gồm tất cả mọi thứ, nhưng nó không hề có chỗ cho những câu hỏi liên quan đến tính hai mặt nhị nguyên về tánh thực hay không thực của nó. Do đó, nó được cho là khác với cái thực và cái không thực. Tương tự, mặc dù nó là ý thức, vì không có gì để nó biết hoặc để làm cho nó được biết đến, nó được cho là khác với cái hữu thức và vô thức. Sat-chit-ananda được cho là để chỉ ra rằng đấng tối cao không phải là asat (khác với hiện hữu), không achit (khác với ý thức) và không phải là một anananda (khác với hạnh phúc). Bởi vì chúng ta đang ở trong thế giới của hiện tượng nên chúng ta nói về Chân Ngã là sat-chitananda.
❁ ❁ ❁
Nguồn: Nhận Thức Bất Nhị (Batnhi.net)