Đối với các hành giả bhakta thì những chi tiết khô khan này chỉ cần thiết để củng cố thêm ý chí của họ; ngoài điều đó ra thì chúng hoàn toàn vô ích đối với họ.
Bởi vì họ đang đi trên con đường thích hợp rất nhanh để dẫn họ vượt qua những lĩnh vực mù mờ và hỗn loạn của lý tính, và đạt đến cảnh giới thực chứng.
Nhờ sự hộ niệm của đấng Chúa Tể, họ đạt đến cảnh giới mà lý tính gàn dở và bất lực bị bỏ xa lại ở đằng sau, và những bước mò mẫm của trí năng trong đêm tối phải nhường bước cho ánh sáng trực thức rực rỡ tợ triều ngày. Họ không còn lý luận hay tin tưởng, mà hầu như chỉ trực kiến.
Họ không còn lý luận mà chỉ cảm nhận. Điều đó há chẳng phải là trực kiến Thượng Đế, cảm nhận Thượng Đế, và hưởng lạc phúc nơi Thượng Đế cao hơn bất cứ những thứ gì khác hay sao? Những hành giả bhakta nào cho rằng điều đó còn cao hơn cả cảnh giới moksha – giải thoát – thì họ luôn tự thấy mãn túc, đầy đủ.
Đó chẳng phải là lợi ích tối cao đó hay sao? Trên thế gian này có những người – và rất nhiều người trong số đó – tin chắc rằng chỉ những gì mang lại cơm ăn áo mặc mới là có ích.
Ngay cả tôn giáo, Thượng Đế, sự vĩnh cửu và linh hồn đối với họ cũng chẳng có thứ gì mang lại ích lợi, vì chúng chẳng đem lại cho họ tiền bạc hay một tiện nghi vật chất nào. Đối với loại người như thế thì tất cả những gì không làm thỏa mãn cho giác quan và không làm dịu đi lòng khao khát đều là những thứ vô dụng.
Tuy nhiên, trong tâm trí của mỗi người thì tính hữu dụng lại được quy định bởi những nhu cầu đặc thù riêng biệt.
Do đó, đối với những người mà tâm trí không bao giờ vượt cao hơn nhu cầu ăn uống, sinh con đẻ cái rồi chết thì cái được của họ duy nhất chỉ nằm trong phạm vi của lạc thú giác quan; và họ phải tái sinh nhiều kiếp để học cảm nhận được tính thiết yếu của một cái gì đó cao cả hơn, dù rất đỗi mơ hồ.
Còn những người xem mối quan tâm trọn đời đến linh hồn là cao cả hơn rất nhiều những giá trị phù du của trần thế, những người xem sự thỏa mãn giác quan chỉ là trò chơi vô tâm của con trẻ thì đối với những người đó, Thượng Đế và tình yêu dành cho Thượng Đế tạo thành tính hữu dụng duy nhất và tối cao trong đời người.
Xin cảm tạ Thượng Đế là vẫn còn những người như thế trong cái thế gian quá đỗi trần tục này.
Như đã nói, bhakti-yoga được chia thành hai giai đoạn: gauni hay giai đoạn chuẩn bị và parā hay giai đoạn chung cuộc. Khi tiếp tục nghiên cứu, chúng ta sẽ thấy rằng giai đoạn chuẩn bị là điều không thể tránh được nếu ta cần đến nhiều sự trợ giúp cụ thể trên đường tu tập.
Và thực ra thì những phần thần thoại và biểu tượng trong mọi tôn giáo đều là sự phát triển tự nhiên bao trùm lấy tâm hồn mộ đạo và giúp nó hướng về Thượng Đế.
Các bậc đạo sư tâm linh vĩ đại chỉ được sản sinh ra trong những hệ thống tôn giáo có thần thoại và nghi thức phát triển phong phú, điều đó cũng là một sự kiện có ý nghĩa.
Những hình thức tôn giáo cuồng tín khô khan nào muốn triệt hạ tất cả những gì thơ mộng, đẹp đẽ và hùng tráng, muốn tận diệt tất cả những gì đem đến cánh tay vịn vững chắc cho những tâm trí còn non trẻ đang chập chững bước đi trên con đường hướng về Thượng Đế – những hình thức tôn giáo muốn đạp đổ cây đòn dông trên nóc nhà tâm linh; rồi trong quan niệm ngu xuẩn và mê tín về chân lý, chúng cố gắng quét sạch tất cả những gì đem lại sự sống, tất cả những gì cung cấp chất liệu cấu thành để cho cây tâm linh phát triển trong tâm hồn con người –, những tôn giáo đó sẽ sớm nhận thấy rằng cái mà chúng để lại đằng sau chỉ là một cái vỏ trống không, một cơ cấu ngôn từ rỗng tuếch không có nội dung và tính ngụy biện, có lẽ có thêm một chút màu mè của công việc dọn rác xã hội hoặc cái gọi là tinh thần cải cách.
Số lượng tín đồ đông đảo của những tôn giáo đó đều là những người theo thuyết duy vật, dù ý thức hay vô thức. Cứu cánh và mục tiêu của họ trong đời này và đời sau là hưởng thụ, đó thực sự là khởi thủy và chung cục của đời người.
Ishtāpurta – công việc đại loại như quét đường, hót rác nhằm đem lại tiện ích vật chất cho cuộc sống con người – đối với họ là cùng đích của đời người.
Đám tín đồ vừa ngu dốt vừa cuồng tín đó bước ra khỏi lớp vỏ màu mè của họ để gia nhập với đám người vô thần và duy vật – vì họ xứng đáng để làm điều đó – càng sớm chừng nào thì thế giới này càng tốt đẹp chừng nấy.
Một chút thực hành của lòng công chính hay của sự thực chứng tâm linh còn đáng giá hơn hàng triệu lời nói rỗng tuếch hoặc những cảm xúc nhảm nhí.
Các bạn thử chỉ cho chúng tôi thấy có đấng đạo sư vĩ đại nào, chỉ một người thôi, được sinh ra từ đám bụi khô khan của sự ngu dốt và cuồng tín này; nếu các bạn không thể làm được thì hãy im lặng, mở rộng lòng ra trước ánh sáng chân lý rạng ngời; và hãy ngồi xuống, như những đứa trẻ, dưới chân những người biết mình đang nói gì, đó là những vị hiền triết xứ Ấn Độ.
Chúng ta hãy chăm chú lắng nghe những gì họ nói.
Tác giả: Swami Vivekananda
Dịch giả: Huỳnh Ngọc Chiến
(Nếu bạn yêu thích hãy mua sách giấy ủng hộ dịch giả và nhà xuất bản)